Dankzij de kracht van de natuur kunnen wij bij Chi prachtige producten voor onze gezondheid ontwikkelen. We krijgen veel van de natuur en daarom willen we graag iets terug doen, oftewel: Bee good for nature!

Daarom geven wij vanaf het begin van de lente bij iedere bestelling bijenzaadjes cadeau: wilde bloemen mix, zonnebloem, calendula, kamille, basilicum, oregano en borage. Van deze zes verschillende planten hebben wij de etherische olie of plantolie in ons assortiment. Dit is dus de kans om de plant ook zelf te zien groeien en bloeien. Op deze pagina kun je alle info en tips vinden behorende bij de verschillende plantenzaadjes!

Zijn er over 10 jaar geen insecten meer?

Uit een grootschalig onderzoek in het vakblad Science blijkt dat het aantal insecten wereldwijd met een kwart afgenomen is in de afgelopen dertig jaar. In Nederland gaat het er nog slechter aan toe in vergelijking met het wereldwijde gemiddelde. Als het op deze manier doorgaat dan zijn er over 10 jaar geen insecten meer! Meer dan 40% van de insectensoorten wordt met uitsterven bedreigd. Dit zou rampzalige gevolgen hebben voor het ecosysteem en dus voor ons… Dat stellen de wetenschappers in de eerste wereldwijde studie over het onderwerp in het vakblad Biological Conservation.

Insecten zijn essentieel voor het leven op aarde: ze zijn voedsel voor veel andere dieren, zoals vogels en reptielen. Ze zorgen voor de bestuiving van planten en dragen bij aan een gezond bodemleven. Als oorzaak van de sterfte van insecten wijzen de wetenschappers de intensieve landbouw aan en het grootschalige gebruik van pesticiden, de afname van leefgebied en de klimaatverandering. De manier waarop we planten en voedsel verbouwen moet dus veranderen. Op kleinschalige, biologische boerderijen leven veel meer insecten en daarom kiezen wij waar mogelijk voor biologische boeren.

Bijenmix

Het is lente: tijd om te zaaien, letterlijk en figuurlijk, om later dit jaar te kunnen oogsten. Met de zadenmix die je van ons cadeau krijgt creëer je een bijenparadijs. Dit is de mix voor meer biodiversiteit met maarliefst 18 soorten planten. Deze mix wordt ook gebruikt door boeren die hun akkers willen verduurzamen. Vlinders en andere insecten worden ook aangetrokken waardoor insectenetende vogels je ook dankbaar zullen zijn.

De één- en meerjarige soorten zijn: Alexandrijnse Klaver, Boekweit, Bolderik, Margriet, Cosmea, Gele Ganzebloem, Gierst, Gipskruid, Hoofdjesgillia, Klaproos, Kleine Zonnebloem, Korenbloem, Luzerne, Meisjesogen, Phacelia, Saffloer, Vlas en Zomertarwe.

Zaaien

Je kunt de zaadjes van maart tot juni bij voldoende warm weer buiten zaaien. Het beste is dit om te doen als er een bui op komst is. Maar je kunt ook zaaien en daarna direct water geven. De zaden voorzichtig inharken, gelijkmatig uitstrooien en daarna aandrukken. Zaai de mix in je eigen tuin, in een pot op het balkon of strooi deze in op een kaal stukje grond in het wild.

Maak een zaadbommetje!

Wil jij de bijenmix in het wild zaaien, of is er een plek waar je niet goed bij kan? Maak dan zelf een ‘bom’ van de zaden: simpel en leuk om samen met kinderen te maken! Hoe maak je de zaadbom:

1 theelepel wilde bloemenmix
2 eetlepels (groene) klei
2 eetlepels potgrond

Meng de ingrediënten in een kom door elkaar en voeg druppelsgewijs water toe (maximaal 50 ml). Als het mengsel blijft plakken kun je er balletjes van maken. Laat de bommetjes minimaal 5 dagen in het donker drogen. Het is handig om de bommetjes in een eierdoos te laten drogen en bewaren.

Kies een zonnig plekje uit die wel wat mooie planten kan gebruiken. Werp het bommetje op een regenachtige dag zodat de zaadjes een goede start hebben. Als je de plek goed kan bereiken kun je uiteraard ook zelf wat water geven.

De wilde bloemenmix

Het is lente: tijd om te zaaien, letterlijk en figuurlijk, om later dit jaar te kunnen oogsten. Met de zadenmix die je van ons cadeau krijgt creëer je een bijenparadijs. Vlinders en andere insecten worden ook aangetrokken waardoor insectenetende vogels je ook dankbaar zullen zijn. Deze uitgebalanceerde mix geeft elk jaar weer een ander beeld, de natuur gaat z’n gang! De één- en meerjarige soorten zijn: Diverse Lupines, Muurbloem, Diverse Vlas, Korenbloem, Onschuldbloem, Slaapmutsje, Bosliefje, Vogeloogjes, Leeuwenbek, Papaver, Teunisbloem, diverse Godetia’s, Hemelroosje, Boerenmargriet, Meisjesogen en Duizendblad.

Zaaien

Calendula

Calendula, of goudsbloem, is een oeroude geneeskrachtige plant. Dit zijn de zaden van de wilde, ongecultiveerde vorm met oranje, enkelvoudige bloemen. Calendula is een gemakkelijk te telen sierplant met een uitbundige bloei van het vroege voorjaar tot in het late najaar, en zaait zichzelf uit voor het volgende jaar.

Zaaien:

Voorzaaien binnen vanaf maart. Buiten op de plaats van bestemming vanaf eind april - begin juni. Bloeitijd van juni - oktober. Calendula is zeer geschikt voor de volle grond maar doet het ook goed in een grote pot.

Over de plant:

De planten vallen op door hun uitbundige bloei van het vroege voorjaar tot het late najaar. De Latijnse geslachtsnaam wijst daar ook op: calendula is afgeleid van ‘calendae’ - ‘eerste dag van de maand’ dat duidt op de lange bloeitijd van de plant. Het is een oeroude medicinale plant die in vele culturen werd gewaardeerd vanwege de positieve eigenschappen voor de huid.

Calendula is een zeer veelzijdige plant, ze is culinair, voor de gezondheid en een mooie snijbloem. Heb je de bloem eenmaal gezaaid, dan zaait ze zichzelf uit over de tuin. Verwijder de uitgebloeide bloemen en de plant zal nieuwe knoppen aanmaken. Het zaad winnen is ook makkelijk, leuk om weer weg te geven en te delen met anderen.

Over de olie:

Het CO2 extract van de goudsbloem vind je ook in het Chi assortiment én in de Calendula Repair Balm. Het CO2 extract moet niet verward worden met het calendula maceraat. Door calendula CO2 extract op te lossen in een vette plantolie maak je in feite jouw eigen ‘maceraat’. Verwerkt in een vette plantolie is calendula een fijne hulp ter ondersteuning van herstellende vermogen van de huid, bij een vette huid, na het zonnen en bij een schrale, rode en gevoelige huid.

Oogsten:

Calendula heeft eetbare bloemen: gebruik de bloemblaadjes dus in een salade, in de kruidenboter of een ander gerecht.
In de keuken kunnen de bloemblaadjes het kostbare saffraan vervangen.
Verwijder de uitgebloeide bloemen, de plant zal dan nieuwe knoppen aanmaken.
Goudsbloem zaait zich heel makkelijk uit, en de zaden zijn ook makkelijk te oogsten.
Maak in de zomer zelf een calendula maceraat! Het recept vind je hieronder.

Zelf calendulamaceraat maken

Wat heb je nodig?

2 Glazen potjes met deksel
Plantolie zoals jojoba, amandel of zonnebloempit
Gedroogde calendulabloemen

Hoe maak je het?

Pluk de bloemenhoofdjes, voldoende om het potje driekwart te vullen
Laat dan de bloemen een uur drogen
Zorg ervoor dat het potje goed gereinigd is. Vul deze voor driekwart met de bloemen.
Voeg daarna de plantolie toe, zoveel dat de bloemen helemaal onderstaan. Doe de deksel terug op het potje ne zet deze op een lichte en warme plek.
Dit laat je 4 weken op een warme zonnige plaats staan, bijvoorbeeld op de vensterbank.
Het is belangrijk om iedere dag het potje even om te schudden. Zo blijven de bloemen goed bedekt met olie, voorkom je dus schimmel en kunnen de werkzame stoffen worden doorgeven aan de plantolie.
Na 4 weken is het maceraat klaar: zeef de olie (met een kaasdoek of koffiefilter) en doe het maceraat vervolgens in het schone potje.
Bewaar de olie op een donkere en koele plek om de houdbaarheid tot een jaar te verlengen.

Hysop

De lavendel van de lage landen, zo wordt Hysop ook wel genoemd door de mooie blauw-paarse bloemen! Vlinders en bijen zijn er dol op. De meerjarige plant wordt 40 cm hoog en doet het goed op een zonnig plekje in de tuin.

Zaaien:

Je kunt de zaadjes van april tot juli buiten zaaien. De zaden kiemen snel, gelijkmatig vochtig houden. Het zaad slechts dun afdekken en licht aandrukken.

Oogsten:

Gebruik de blaadjes voor het kruiden van soep
Maak met de blaadjes een thee voor de luchtwegen.

Over de plant:

Hysop is een plant met een grote betekenis in de Europese mythologie: het staat symbool voor de doop en het teken van onschuld. De naam Hyssopus komt ook van het Hebreeuwse ‘ezob’ dat ‘heilig kruid’ betekent. Hysop olie heeft een kruidige geur met een zoete, kamferachtige ondertoon. De Hyssopus officinalis is een bijna groenblijvende vaste plant tot 40 cm hoog. De plant is te herkennen aan de kleine rechte blaadjes en in de nazomer aan de kleine paarse bloemetjes.

Over de olie:

De opbrengst aan olie is voor hysop minder dan 1%. Dat wil zeggen dat er meer dan 100 kg plantenmateriaal nodig is voor 1 liter olie. De kleur van hysop olie is licht groengeel. De olie wordt vooral gebruikt in de verdamper voor gezonde luchtwegen. Door hysop te combineren met eucalyptus, ravintsara en niaouli wordt de werking versterkt. Ook zorgt hysop voor focus en concentratie.

Oregano

De aromatische oregano wordt ook wel "wilde marjolein" genoemd. Deze meerjarige winterharde plant wordt 40 cm hoog. De stengel en de toppen kunnen zowel vers als gedroogd worden gebruikt. Tijdens de prachtige bloei in de zomer is oregano een paradijs voor insecten.

Zaaien:

Van maart tot juli. De zaden kiemen snel, gelijkmatig vochtig houden (niet nat) bij ± 20°C. Het zaad slechts dun afdekken met aarde en licht aandrukken. Direct na opkomst licht en koeler zetten. Voor winterteelt van augustus - februari in potten binnen zaaien, zet ze dan zeer licht en niet te warm. Je hoeft maar heel weinig te zaaien, aan een paar planten heb je al voldoende als je het blad in de keuken wilt gebruiken.

Oogsten:

De blaadjes zijn goed te drogen. Bewaar ze daarna in een afgesloten pot totdat je ze als keukenkruid gebruikt.
Je kunt de plant eenvoudig vermeerderen door te scheuren of afleggen. Er komt dan dus geen zaad aan te pas. De stengels die over de grond kruipen kun je met een pin of steen vastzetten, zodat ze op die plek wortel schieten. Daarna kun je ze losmaken van de moederplant en verplaatsen.

Over de plant:

Het geslacht Origanum bestaat uit 36 struikachtige planten. Ze komen voor in het Euraziatisch gebied en Noord-Afrika. Ongeveer 20 soorten worden als tuinplant gekweekt. De Origanum vulgare wordt in het wild gevonden in Europa tot in Centraal-Azië. In het wild bestaan er grote verschillen in uiterlijk en chemische samenstelling binnen de oreganosoort.

Over de olie:

De essentiële olie wordt verkregen via stoomdestillatie van de gedroogde bloeiende plant. In de aromaverdamper verspreidt oregano een pittige en kruidige geur die goed te mengen is met lavendel, citrusoliën en ceder. In de aromaverdamper werkt oregano sterk antiseptisch en is te gebruiken voor gezonde luchtwegen. De olie is sterk stimulerend op ons gehele lichaam, in het bijzonder op de zintuigen. Omdat oregano huidirriterend kan werken, is het aan te raden met mate te doseren wanneer je een huidolie maakt. Oregano komt het beste tot zijn recht in een verwarmende, ontkrampende spierolie.

Basilicum

De Italiaanse basilicum ‘Genovese’ is zeer aromatisch en daarom ideaal om pesto mee te maken. De plant is laagblijvend en eenjarig. Basilicum houdt van warmte, licht, voeding en water en kan slecht tegen kou.

Zaaien:

Voor buitenteelt van maart-juli (binnen) voorzaaien bij 25°C. Als het buiten minimaal 20°C of hoger is, mag de plant naar buiten. Voor binnenteelt kan jaarrond in potten worden gezaaid op een warme, extra lichte plaats. Het zaad kiemt moeilijk als de temperaturen nog laag zijn of de grond vochtig is. Basilicum houdt ten opzichte van andere kruiden wel van een voedzame grond (compost). Basilicum weert in huis fruitvliegjes en vliegen, zet de plant dus bij de fruitschaal in de buurt.

Oogsten:

Hoe verser het blad, hoe smaakvoller de basilicum. Voeg het bij warme gerechten altijd pas op het einde toe.
Ideaal om een heerlijke pesto mee te maken
Je kunt de plant op de vensterbank laten overwinteren, haal de plant dan voor de eerste vorst naar binnen.

Over de plant:

Basilicum is een éénjarig kruid met grote eironde of langwerpige bladeren en een grote variëteit in bloemkleur: wit, roze tot paars. Een andere naam voor basilicum is koningskruid, een vertaling van het Griekse woord voor basilicum, ‘basilikos’ is ‘koninklijk’. Alleen de koning (‘basileus’) was het toegestaan basilicum te plukken. Al in de Romeinse tijd werd basilicum als keukenkruid maar ook als geneeskruid ingezet. De plant wordt in verschillende culturen gewaardeerd als een middel voor lichaam en geest.

Over de olie:

De essentiële olie wordt verkregen via stoomdestillatie van de verse of licht gedroogde plant in bloei. De geur van basilicum werkt motiverend, opmonterend en maakt alert. Hierbij gaat basilicum goed samen met bergamot en andere citrusoliën, cipres, rozemarijn en geranium. Basilicum geeft energie en is een goede olie om je op te peppen. Een ideale olie bij lange autoritten en studie. In de huidverzorging wordt basilicum nauwelijks gebruikt vanwege de sterke en uitgesproken geur. Wel is de olie geschikt in een ontkrampende spierolie.

Zonnebloem

De reuzenzonnebloem kan wel 3 meter hoog worden! Deze eenjarige plant heeft grote gele bloemen en een bruin hart. De zonnebloem houdt van veel zon en de bloemknop draait dan ook met de zon mee. Één bloem bestaat uit wel 3000 bloemen en trekt veel bijen aan. De zaden zijn rauw te eten en ook vogels zijn er dol op.

Zaaien:

Zaaien van april tot juni, kiemtemperatuur 15 - 25°C. Eerst zaaien in potjes voorkomt dat vogels de kiemen al opeten. Zorg ervoor dat de bloemen voldoende ruimte hebben om te groeien, dus hou een plantafstand van minimaal 20 centimeter aan. De zonnebloem is eenjarig, dus als je volgend jaar ook zonnebloemen wilt dan herhaal je deze stappen.

Oogsten:

De zaden kun je oogsten op het moment dat je de laatste bloemblaadjes makkelijk van de plant kunt halen. Door de bloem af te snijden en in een warme ruimte te leggen kunnen de zaden goed drogen. Na een paar weken kun je de zaden er zo makkelijk uithalen.
De pitten zijn eetbaar voor mens en dier.
Voor de vogels: het is een aanrader om de uitgebloeide zonnebloem in de tuin te laten staan of de kop op de voedertafel te leggen. Vogels vinden de zaden heerlijk.
Met de zaden kun je zelf een vetbol maken voor de vogels! Gebruik hiervoor onderstaand recept van de vogelbescherming. Je kunt alleen zonnebloempitten gebruiken of deze aanvullen met tarwe, gebroken mais, havermout, rozijnen of gedroogde meelwormen

Een vetbol maken in 6 stappen:

Gebruik ongeveer één deel frituurvet of kokosolie op één deel zadenmengsel, het luistert niet heel nauw. Het vet moet ongebruikt en ongezouten zijn.
Smelt frituurvet (ongezouten en liefst zonder palmolie) of kokosvet in een pan. Wacht tot het warm is, maar niet heet.
Voeg daar al roerend het zadenmengsel aan toe en laat dit mengsel een beetje afkoelen.
Giet de warme brij in een vorm, bijvoorbeeld een blikje, een melkkarton, een theeglas, of een halve kokosnoot.
Leg daarin, voordat de brij stolt, een stevige katoenen draad die ruim uitsteekt.
Zodra de massa hard is geworden, kan het vet met zadenmengsel buiten aan de draad worden opgehangen.
Soms is de vetbol moeilijk uit de vorm los te krijgen. Een melkkarton kan rondom worden afgescheurd. Houd een theeglas of blik even in heet water; de vetbol komt dan gemakkelijk los. De kokosnoot hoef je niet te verwijderen, hang hem zo op. Je kunt het afgekoelde vet (met zaden) ook in stukjes snijden en op een voederplank leggen. Op deze manier kunnen ook de vogels die normaal gesproken niet op een vetbol zitten ervan eten.

Over de plant:

Wist je dat de zonnebloem tijdens de groei naar het oosten wijst? De kop draait met de zon mee zolang de bloem nog niet in bloei staat!
Het geslacht Helianthus bestaat uit meer dan 50 verschillende soorten en komt voor in Noord- en Zuid-Amerika. Nadat de Spanjaarden Amerika hadden ontdekt, werd de plant in 1514 in Europa geïntroduceerd, eerst als sierplant, daarna als voedselplant. De Helianthus annuus (zonnebloem) komt oorspronkelijk uit Noord-Amerika waar de plant al zeer lang werd gekweekt door de indianen in het westelijk deel van het Noord-Amerikaanse continent. De zonnebloem is een éénjarige plant tot 3 meter hoog met een rechte stengel en grote gele bloemen met een bruin hart. In feite bestaat één enkele zonnebloem uit 3000 bloemen. Het is deze soort die gekweekt wordt voor de oliehoudende zaden. Deze zaden - meer dan 1000 per bloemhoofd - zijn gewoonlijk licht zwart-wit gestreept, hoewel er ook andere kleuren voorkomen.

Over de olie:

Zonnebloemolie is één van de meest ‘multifunctionele’ vette plantoliën. De olie bevat een hoog percentage meervoudig onverzadigde vetzuren, is neutraal in geur en smaak en is relatief goedkoop. De olie bestaat vooral uit meervoudig onverzadigde vetzuren (linolzuur), vitaminen A, D en vooral E en mineralen als calcium, ijzer, magnesium, natrium, kalium, fosfor en silicium. Het laat de huid achter met een satijnzacht, niet vettig gevoel. De olie kan soms iets uitdrogend werken. Dat maakt de olie zeer geschikt bij een vette huid.

Kamille

De zoete kamille is één van de bekendste geneeskruiden met een lange geschiedenis. Kamille is een mooie eenjarige plant, gemakkelijk te kweken en zaait zichzelf goed uit. Als de kamille bloeit maak je een rustgevende en lekkere thee van in de schaduw gedroogde bloemhoofdjes.

Zaaien:

Van april-juni zaaien op een zonnige plek. Bedek de zaden met een dun laagje aarde.

Oogsten:

Oogst de bloemetjes op een zonnige middag door ze met een vork van de steeltjes te ritsen. Laat de bloemhoofdjes in de schaduw drogen.
Maak een lekkere thee van de bloemhoofdjes. De thee is gezond, ontspannend en helpt om lekker te slapen.
De bloemetjes van de kamille zijn eetbaar. Het is leuk om ze in een diepvriesvormpje in te vriezen, daarmee vrolijk je een drankje op!

Over de plant:

Kamille is één van de bekendste geneeskruiden met een lange geschiedenis. De ontspannende werking van kamillethee is algemeen bekend. De naam Matricaria (‘mater’ – ‘moeder’ duidt op het gebruik bij vrouwenproblemen. In de Griekse geneeskunst werd de plant ‘kamai melon’ genoemd, ’grondappel’ naar de appelgeur van de plant.

De éénjarige echte kamille wordt tot 50 cm hoog en bezit zeer fijne, vertakte blaadjes aan een ronde stengel. De op madeliefjes lijkende bloemen hebben vele gele buisbloemetjes (het gele hart) met witte lintbloemen eromheen. Ze bloeien de gehele zomer. Er zijn kamillesoorten die sterk op elkaar lijken. Echte kamille is te herkennen aan de kenmerkende zoete geur en aan het eind van de bloei wijzen de witte lintbloemetjes naar beneden. In het wild zie je de echte kamille op open, vochtige stikstofrijke grond in graslanden, bermen en op dijken. Vaak groeit kamille (vaak samen met klaproos) waar de grond is verstoord door bijvoorbeeld graafwerkzaamheden.

Over de olie:

De essentiële olie uit de bloeiende plant is diepblauw. Verantwoordelijk voor de blauwe kleur is de sesquiterpeen chamazuleen. Blauwe kamille is een klassieker in de aromatherapie. De olie ontspant, verkoelt en reguleert. Overal waar spanning heerst, zorgt blauwe kamille voor kalmte. De blauwe kleur wijst daar al op. Roomse kamille (Chamaemelum nobile) bevat ook chamazuleen, maar een veel lager percentage.